Długi weekend majowy od zawsze kojarzy się przede wszystkim z wypoczynkiem i czasem wolnym od pracy. Często jednak zapominamy, czym tak naprawdę są majowe święta. Pierwsze trzy dni maja to nie tylko okazja do wycieczek i grilla w ogródku. To przede wszystkim szansa na pielęgnowanie patriotyzmu. O genezie, przebiegu historycznym, a także świętowaniu kiedyś i dziś opowiedział nam historyk, Jerzy Jura.
Jaka jest geneza Święta Pracy?
Jerzy Jura: Wszystko zaczęło się w 1889 roku w Chicago, kiedy to tamtejsi robotnicy wyszli na ulicę by strajkować. Rok później, na pamiątkę tych wydarzeń, po raz pierwszy obchodzony był dzień solidarności ludzi pracy. W Polsce natomiast początki tego święta sięgają roku 1919, kiedy to w okresie międzywojennym odbywały się nielegalne manifestacje robotnicze. Dopiero od 1945 roku ustanowiono 1 maja świętem państwowym i dniem wolnym od pracy.
Skąd więc negatywne kojarzenie tego święta z komunizmem?
JJ: Święto Pracy jest właśnie utożsamiane z czasem komunizmu. Dzieje sie tak dlatego, że kiedyś urzędnicy partyjni uważali, że w Święto Pracy robotnicy powinni brać udział w demonstracjach. Chodziło o to, by jak najwięcej osób czynnie angażowało się w manifestacje. W końcu udział w nich stał się przymusowy, a tych, którzy się sprzeciwiali, nakłaniano w "nieoficjalny" sposób. A, że w narodzie polskim od zawsze było wiele przekory, bardziej patriotycznie było na te pochody wtedy nie chodzić, niż chodzić.
Obchody święta 3 maja także mają skomplikowaną historię, prawda?
JJ: To bardzo ważne święto. Święto uchwalenia konstytucji z 1791 roku. To był przełom światopoglądowy. Nastały ogromne zmiany dla społeczeństwa, dotychczasowy monopol szlachty został przełamany itd. Jeśli chodzi o same obchody to sejm uchwalił w 1919 roku, że rocznica konstytucji będzie świętem państwowym i dniem wolnym od pracy. Po wojnie, w roku 1945 jeszcze obchodzono je, ale z czasem państwo polskie zaczeło się odżegnywać od obchodów tej rocznicy i w 1951 r. zostało wykreślone z kalendarza świąt państwowych. Przywrócone je dopiero w 1990 roku.
Do niedawna jeszcze 2 maja był zwykłym dniem roboczym. Od kiedy to się zmieniło?
JJ: Od 2004 roku drugiego maja obchodzimy Święto Flagi Narodowej. To święto Polonii i Polaków za granicą. Tego dnia w 1945 roku Polacy wywiesili polską flagę na zburzonym Berlinie.
Jak zmieniała się polska flaga?
JJ: Od 1980 roku ustawowo polska flaga musi mieć proporcje 8:5. Jej kolory to biel (symbol niewinności) i czerwień (symbol wlaczności i chwały). Od 1919 roku czerwień na polskiej fladze była karmazynowa. W 1930 r. zmienioną ją na cynober, zaś w 1980 r. powrócowno do karmazynu. Karmazyn to kolor bogactwa. Teraz ma oznaczenie literowo-cyfrowe, ale kiedyś uzyskiwano go ze sproszkowanej larwy czerwca polskiego, gdyż był to niesamowicie trwały i odporny barwnik.
Jak w Polsce obchodzi sie Dzień Flagi?
JJ: Nie jest to święto obchodzone państwowo. Dąży się raczej do tego by ten dzień obchodzić rodzinnie i patriotycznie. Na przykład organizuje się wycieczki rodzinne, czy marsze po flagę, takie jak ten w Młoszowej. Myślę, że powinno się jak najwięcej takich inicjatyw promować, bo bardzo nam tego patriotyzmu brakuje.
