Nowych radnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów będziemy wybierać w niedzielnych wyborach samorządowych. Zwycięzcy będą decydować o polityce lokalnej i regionalnej przez kolejne cztery lata.W Małopolsce uprawnionych do głosowania jest ponad 2,6 mln osób. Będą miały wybór spośród 17 tys. 973 kandydatów do różnych szczebli samorządu.
Kogo wybieramy?
Małopolanie wybiorą 3401 radnych: 2954 radnych gmin, 447 radnych powiatów, 39 radnych sejmiku. Wybory mają też wyłonić 122 wójtów, 56 burmistrzów i 4 prezydentów miast.
Radni gmin
W 182 gminach w województwie o 2954 miejsca w radach ubiega się ponad 11 tys. kandydatów. To od ich decyzji będzie zależeć, jak się będzie żyło mieszkańcom.
To oni uchwalają gminny budżet i decydują o inwestycjach. Czy i gdzie będzie nowa droga, chodnik i kanalizacja - to ich broszka. Radni gminni nie muszą rezygnować z dotychczasowej pracy. Pracodawca musi jednak dać im wolne, gdy wymagają tego samorządowe obowiązki, nie może ich też zwolnić bez zgody rady. Radnym przysługuje nieopodatkowana dieta (minimalnie 900 zł, maksymalnie 2,7 tys. zł miesięcznie) oraz dodatkowe pieniądze za pracę w komisjach (kilkaset zł miesięcznie, w zależności od statutu danej gminy).
Radni powiatu
Kandydatów do wszystkich rad 19 powiatów w Małopolsce jest 4,1 tys. Miejsc w radach jest 447. Powiatowe rady zajmują się m.in. drogami powiatowymi, szpitalami i opieką społeczną. Tak samo jak gminni, radni powiatów dostają diety (minimum 1,2 tys. zł, maksymalnie 2,7 tys. zł) oraz dodatki za pracę w komisjach.
W trzech miastach na prawach powiatu nie wybiera się osobnej rady powiatu. Są to Kraków, Tarnów i Nowy Sącz. O 91 mandatów w radach tych miast stara się ponad 1 tys. kandydatów.
Radni wojewódzcy
Kolejnych 669 osób walczy o 39 miejsc w sejmiku województwa. Od nich zależy poziom inwestycji w Małopolsce (m.in. drogi wojewódzkie, największe szpitale) oraz sposób rozdziału pieniędzy unijnych. Przysługuje im dieta w wysokości 2,7 tys. zł i dodatek za komisje.
Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast
Na czele gmin i miast chce stanąć 521 kandydatów. Czekają 182 fotele do obsadzenia. To prezydenci, burmistrzowie i wójtowie wykonują uchwały danej rady, odpowiadają za realizację inwestycji. Są zatrudniani na umowę o pracę, na pełen etat. Zarabiają od 6 tys. zł do 13 tys. zł brutto miesięcznie. Wysokość ich zarobków ustalają radni.
Informacje ze strony Akcji Masz głos - masz wybór
W gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców:
Mandaty dzieli się na zasadzie proporcjonalności – podobnie jak w wyborach do Sejmu. A więc - oddajesz głos na daną listę. W zależności od tego, ile osób na nią zagłosuje, tylu proporcjonalnie znajdujących się na niej kandydatów zostanie radnymi. Ale: obowiązuje 5-procentowy próg wyborczy i dopiero po jego przekroczeniu dany komitet może uczestniczyć w podziale mandatów.
Wyborca może postawić tylko jeden krzyżyk – przy nazwisku wybranego kandydata. Oznacza to, że oddał głos na listę, ale równocześnie wskazał na niej osobę z pierwszeństwem do uzyskania mandatu.
Jeżeli znak „x” został postawiony przy nazwiskach dwóch lub więcej kandydatów z różnych list albo nie został postawiony w ogóle – głos jest nieważny. ALE: jeżeli znak „x został postawiony obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów z tej samej listy, głos jest ważny. Uznaje się wtedy, że został oddany na daną listę, a pierwszeństwo przysługuje temu z oznaczonych kandydatów, który znajduje się na tej liście.
W gminach do 20 tys mieszkańców głosowanie przebiega na nieco innej zasadzie:
Wybory w najmniejszych gminach odbywają się na zasadzie większościowej – radnymi zostają ci kandydaci, na których głosowało najwięcej osób. System ten przypomina więc wybory do Senatu.
Głosuje się stawiając znak "x" w kratce z lewej strony obok nazwisk najwyżej tylu kandydatów (ze wszystkich list), ilu radnych jest wybieranych w danym okręgu. Można też głosować na mniejszą liczbę kandydatów.
W każdym okręgu małej gminy wybiera się od jednego do pięciu radnych. W gminach wiejskich okręgiem zwykle jest sołectwo.
Zobacz również ulotki informacyjne akcji Masz głos, masz wybór gdzie znajduje się więcej szczegółów:
Lista wszystkich kandydatów na wójtów, burmistrzów a także radnych w powiecie chrzanowskim opublikowana jest w osobnym artykule w serwisie Chrzanowski24.pl - zapraszamy do zapoznania się
Źródło:
tekst: Piotr Odorczuk
fot. Małgorzata Genca
Strona akcji MASZ GŁOS - MASZ WYBÓR
