Specjalnie dla Czytelników "Gazety Krakowskiej" wraz z inspektorami chrzanowskiego ZUS podpowiadamy krok po kroku, jak podwyższyć comiesięczną emeryturę. Można zyskać nawet kilkadziesiąt złotych. Jest więc o co walczyć!
Katarzyna Olszewska z Chrzanowa kilka miesięcy temu przeszła na emeryturę. Mimo sześćdziesiątki na karku czuje się jednak na siłach, by dorobić trochę grosza co miesiąc. - Trafiła się nie lada okazja. W pobliskim warsztacie krawieckim jest wakat - tłumaczy pani Katarzyna. Dodaje, że jest świetną krawcową z wieloletnim stażem. Poza tym praca sprawia jej przyjemność i nie jest ciężka.
Chrzanowianka obawia się jednak, że dodatkowe wynagrodzenie odbierze jej prawo do emerytury. Lucyna Pierzchała z chrzanowskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uspokaja. - Aktualnie (od 1 września do 30 listopada 2010 r.) bez żadnych konsekwencji można do emerytury dorobić miesięcznie maksymalnie 2238,50 zł brutto (70 proc. przeciętnego wynagrodzenia) - wyjaśnia urzędniczka. - ZUS zawiesi wypłatę świadczenia w całości tylko wówczas, gdy zarobki przekroczą 4157,30 zł brutto (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia). Emerytura będzie zmniejszona, jeśli dodatkowe przychody przekroczą 2238,50 zł nie będą jednak wyższe niż 4157,30 zł miesięcznie (od 70 do 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia). Pani Kasia może więc spokojnie pracować. Musi jednak powiadomić o tym ZUS.
Jak podwyższyć comiesięczną emeryturę:
1. Sprawdź czy przedłożyłeś ZUS wszystkie dokumenty pozwalające na zaliczenie całego okresu pracy. Ważne są dokumenty potwierdzające staż, który jeszcze nie został uwzględniony w wysokości emerytury. Liczy się każdy dzień.
2. Do emerytury można dorobić. Emeryci, którzy ukończyli już 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni), mogą zarabiać bez ograniczeń, nie obawiając się, że ZUS zmniejszy im wysokość świadczenia lub zawiesi jego wypłatę. Jeśli natomiast jest się tzw. wcześniejszym emerytem, dodatkowe przychody pociągają za sobą skutki dla wysokości świadczenia w zależności od tego, ile się zarabia.
3. Warto pracować po przyznaniu emerytury. Liczy się to podwójnie, bo zarabia się pieniądze, a przepracowany okres oraz osiągnięte zarobki mogą podwyższyć wysokość świadczenia. Ważne, by odprowadzane były składki na ubezpieczenia społeczne.
Natomiast uzyskane za ten czas zarobki mogą podnieść podstawę wymiaru emerytury, gdy wskaźnik podstawy obliczony z uwzględnieniem tych zarobków będzie wyższy od poprzedniego ustalonego. Posiadanie niższego wskaźnika nie zawsze przekreśla możliwość przeliczenia emerytury.
4. Przynieś do ZUS zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach , a pracownicy sprawdzą, czy przyjęcie zarobków z tego zaświadczenia do podstawy wymiaru będzie korzystne. Jeśli przechodziłeś na emeryturę dawno, jeszcze przed 1999 r., może korzystniejsze będą zarobki z innych 3, 4 czy 8 lat niż te, od których obliczono emeryturę? Pamiętaj jednak, że warunkiem takiego przeliczenia emerytury jest wyższy wskaźnik. Kwota bazowa będzie wprawdzie ta sama, jednak wyższy wskaźnik zagwarantuje wyższe świadczenie.
5. Jeżeli w chwili ubiegania się o emeryturę byłeś uprawniony do renty z tytułu
niezdolności do pracy lub do świadczenia przedemerytalnego, ale tego przyznanego jeszcze przez urząd pracy, do obliczenia podstawy wymiaru emerytury mogłeś wskazać zarobki uzyskane w 10 kolejnych latach wybranych z 20 lat sprzed roku zgłoszenia wniosku o emeryturę albo z dowolnych 20 lat, w których byłeś ubezpieczony, również przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku. Mogły to być te same zarobki, które wskazałeś do obliczenia podstawy wymiaru renty lub świadczenia przedemerytalnego (te z 10 lat o ile mieszczą się w 20 latach poprzedzających rok zgłoszenia wniosku) lub nowe zarobki, ustalone z innych 10 lat wybranych z 20 lat poprzedzających rok ubiegania się o emerytury lub z dowolnych 20 lat kalendarzowych, ale tylko tych, w których pracowałeś - sprzed roku, w którym złożyłeś wniosek o emeryturę. Jeśli za podstawę wymiaru emerytury masz przyjętą podstawę wymiaru renty lub emerytury obliczonej dla potrzeb świadczenia przedemerytalnego, a posiadasz zarobki ze wskazanych wyżej 10 lub 20 lat zgłoś wniosek o obliczenie podstawy wymiaru emerytury od tych zarobków. Nic nie ryzykujesz jeśli dotychczasowa podstawa wymiaru jest korzystniejsza, ZUS nadal będzie wypłacał emeryturę obliczoną od tej podstawy.
6. Kto może zamienić emeryturę? Każdy, kto jest na wcześniejszej emeryturze (nieważne, kiedy na nią przeszedł) i osiągnął wiek emerytalny (60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna), a urodził się przed 1949 r. Zysk z obliczenia nowej emerytury jest wówczas, gdy po przyznaniu emerytury wcześniejszej podlegałeś ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy. Wówczas część socjalna (czyli 24 procent kwoty bazowej) nowo naliczonej emerytury ustalana jest od kwoty bazowej obowiązującej w dacie przyznania tej emerytury. Pozostałą część (tzw. część stażową) nadal ustala się od dotychczasowej kwoty bazowej. Oblicza się ją od zwaloryzowanej podstawy wymiaru emerytury wcześniejszej. Wówczas zawsze trzeba złożyć w ZUS wniosek o emeryturę z wieku składając - wniosek na piśmie oraz dokumenty poświadczające zatrudnienie i ubezpieczenie po dacie nabycia wcześniejszej emerytury.
7. Osoba uprawniona do stałej renty z tytułu niezdolności do pracy, a spełniająca warunki do emerytury, może zgłosić wniosek o to drugie świadczenie. Przy takim wniosku można złożyć nowe dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzenia i wskazać ZUS wybranie najkorzystniejszego wariantu wyliczenia tej emerytury na podstawie całości dokumentacji będącej w posiadaniu ZUS. Jeśli nie zdecydujesz się na złożenie wniosku o emeryturę, to z chwilą, gdy skończysz wiek emerytalny ZUS z urzędu przyzna Ci emeryturę zamiast pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy. Jej wysokość obliczy w najkorzystniejszy sposób, opierając się na dokumentach zgromadzonych w aktach rentowych. Jednak zawsze będziesz mógł po przedłożeniu nowych dokumentów złożyć wniosek o przeliczenie wysokości tej ustalonej z urzędu emerytury.
8. Są osoby, które mają ustalone prawo do dwóch lub więcej świadczeń. Osoby mające przyznaną rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, który miał miejsce przed 1.01.2003 r. bądź np. rentę inwalidy wojennego nabywają prawo do wypłaty dwóch świadczeń tj. emerytury i renty. Ale uwaga! Nie mogą brać pełnych świadczeń, lecz tylko: emeryturę powiększoną o połowę renty lub rentę powiększoną o połowę emerytury (działa zasada wyższe świadczenie w całości, niższe w połowie).
9. Gdy emeryt ukończy 75 lat ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego w miesięcznej wysokości wynoszącej od 1 marca 2010 r. 181,10 zł. Wypłacany jest bez potrzeby składania wniosku.
10. Podwyżka emerytur, to waloryzacja, która zgodnie z ustawą emerytalną jest przeprowadzana corocznie, zawsze od dnia 1 marca. 
Pracownicy ZUS w Chrzanowie przygotowali specjalny poradnik dla emerytów i rencistów.
Źródło:
tekst i fot.: Magdalena Balicka
