Tak jak obiecałem, w tym wpisie przybliżę zasadę urządzenia AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny). Aby jednak to wyjaśnić, na początku opiszę w skrócie mechanizmy sercowego zatrzymania krążenia, oceniane na postawie wykresu EKG:
a) migotanie komór - jest to stan, nieefektywnego skurczu komór serca, obrazowo można to przedstawić jako trzęsącą się galaretę, skurcze włókien mięśnia sercowego nie są skoordynowane ze sobą, tak jak w przypadku prawidłowego skurczu, w wyniku czego, pomimo tego, że serce "pracuje", krew nie jest pompowana na obwód. Tylko w takim stanie zasadne jest wykonywanie defibrylacji, bądź do przy użyciu specjalistycznego sprzętu, bądź urządzeń typu AED.
b) asystolia - jest to stan, w którym serce przestaje się kurczyć. Na wykresie EKG jest przedstawiony, jako płaska linia (na filmach, gdy na ekranie monitora EKG pojawia się taki wykres, lekarze przystępują do defibrylacji, w rzeczywistości, na defibrylację jest już za późno i tylko w małym zakresie przypadków uda się przywrócić prawidłową akcję serca).
c) aktywność elektryczna bez tętna - jest to stan, w którym pomimo w miarę prawidłowego wykresu EKG, nie stwierdza się tętna na obwodzie. Stan taki może być spowodowany m.in. długotrwałym niedotlenieniem m. sercowego lub przyczyny poza sercowe t.j. hipoksja, hipotermia, hipowolemia, zatrucia i inne.
Opisane powyżej stany, przechodzą jeden w drugi.
Mechanizm defibrylacji.
Defibrylacja oznacza zakończenie migotania (fibrylacji) w ciągu 5 s po wyładowaniu energii elektrycznej. Możliwe jest to, gdy przez mięsień serca przechodzi prąd elektryczny doprowadzający do jednoczasowej depolaryzacji krytycznej masy mięśnia serca; pozwala to na odzyskanie kontroli przez naturalny rozrusznik serca.
Użycie AED.
1. Nie czekamy, aż AED zostanie nam dostarczone, od samego początku postępujemy, zgodnie ze wskazówkami, które są przedstawione w artykule o pierwszej pomocy. Gdy sprzęt zostanie przyniesiony, bezzwłocznie (po ocenie funkcji życiowych), przystępujemy do użycie AED.
2. Pierwszą czynnością jaką musimy wykonać przed użyciem AED jest zapewnienie bezpieczeństwa, poszkodowanemu, sobie i świadkom. W tym celu należy usunąć 'pacjenta' z kałuży, jeżeli się w takowej znajduje (woda przewodzi prąd, który może nas porazić), osuszyć klatkę piersiową rannego, oraz ostrzec gapiów, aby nie zbliżali się do osoby reanimowanej. Ponieważ elektrody muszą ściśle przylegać do klatki piersiowej, dlatego w przypadku, gdy pacjent jest mocno owłosiony, należy za pomocą maszynki (która powinna znajdować się w zestawie) zgolić włosy.
3. Otwieramy skrzynkę z defibrylatorem, wyciągamy elektrody i odklejamy z nich samoprzylepną filię ochronną.
4. Włączamy urządzenie i postępujemy zgodnie z instrukcjami głosowymi.
5. Przyklejamy elektrody, zgodnie z rysunkami przedstawionymi na elektrodach (jedną w prawej okolicy podobojczykowej, a drugą w okolicy koniuszka serca)
6. Następnie urządzenie poinformuje Nas, że zostanie wykonana analiza rytmu serca. W tym czasie, nikt nie może dotykać poszkodowanej osoby. Po wykonaniu tej czynności, AED poinformuje czy konieczna jest defibrylacja, czy dalszy masaż serca.
7. Gdy defibrylacja jest niezbędna, głośno ostrzegamy aby nikt nie zbliżał się do 'pacjenta', sami również odsuwamy się na bezpieczną odległość. Po upewnieniu się, że nikomu nic nie grozi, naciskamy duży przycisk (w zależności od modelu, czerwony, zielony, bądź pomarańczowy). Następuje wyładowanie, po czym urządzenie przystępuje do oceny stanu poszkodowanego.
8. Gdy kolejne wyładowanie jest niepotrzebne, przystępujemy do RKO (5 cykli - 30:2. ok. 2 min), po wykonaniu tych czynności, urządzenie znów dokona analizy rytmu serca. Elektrod nie odklejamy. Powtarzamy powyższe pkt. aż do czasu przyjazdu wyspecjalizowanych służb ratowniczych.
