W powiecie chrzanowskim istnieje aż 115 rodzin zastępczych. W ubiegłym roku 10 rodzin uległo rozwiązaniu. Równo tyle samo rodzin zastępczych przybyło więc bilans jest zerowy. - Rodziny wykruszają się w sposób naturalny, kiedy wychowankowie dorastają i usamodzielniają się - mówi Jolanta Szynowska dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Większość rodzin zastępczych to tzw. rodziny spokrewnione, czyli dziadkowie,starsze rodzeństwo lub dalsi krewni, którzy zajmują się dzieckiem, gdy jego rodzicom np. zostaną odebrane prawa rodzicielskie. W powiecie działają też tzw. rodziny zawodowe, ale jest ich znacznie mniej.
W ubiegłym roku w powiecie chrzanowskim na 115 rodzin zastępczych 102 stanowiły rodziny spokrewnione. 13 rodzin zawodowych musi wcześniej przygotować się do nowej roli. Ludzie, którzy wyrażą chęć opiekowania się obcymi dziećmi musi przejść kursy przygotowujące, które zakwalifikują ich do pełnienia nowej roli. - W tym roku mamy 6 rodzin zawodowych. Są to osoby, które mają podpisaną umowę ze starostwem i pozostają do dyspozycji PCPR, są gotowe do przyjęcia dziecka w sytuacji, gdy musi być nagle odebrane ze środowiska rodzinnego - wyjaśnia Szynowska.
Jakie warunki trzeba spełniać, by móc ubiegać się o status rodziny zastępczej? Przyjęcie tak dużej odpowiedzialności wymaga spełnienia szczegółowych warunków. By przyjąć pod swój dach dziecko należy mieć przede wszystkim odpowiednie warunki mieszkaniowe, rodzice zastępczy muszą być obywatelami Polski, legitymować się dobrym stanem zdrowia, nie mieć zobowiązań alimentacyjnych. Rodzice zastępczy nie mogą oczywiście mieć żadnych problemów z prawem i przynajmniej jedno z nich musi posiadać własne źródło utrzymania. Nie oznacza to wcale, że dzieckiem nie może opiekować się samotna kobieta. Może, pod warunkiem, że sprosta pozostałym wymogom.
Rodzice zastępczy mogą liczyć na spore wsparcie ze strony państwa. Zawodowa rodzina zastępcza otrzymuje miesięczne 2.6 tysiąca złotych plus świadczenia każde dziecko. Od stycznia tego roku w życie weszła nowa ustawa o pieczy zastępczej. Zmieniły się wysokości świadczeń na dzieci. W rodzinie zawodowej rodzice dostają świadczenie na dziecko w wysokości tysiąca złotych, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych dodatkowo jeszcze 200 złotych. Rodziny spokrewnione mogą liczyć na 660 zł miesięcznie. Zmiany w ustawie dotyczą także przekształceń w obrębie schematu. Rodziny zawodowe wielodzietne zostają przekształcone w rodzinne domy dziecka. Zawierają umowy na 5 lat i mogą przyjąć nawet ośmioro dzieci. Na terenie powiatu w rodzinach zastępczych przebywało 45 dzieci. 12 z nich trafiło do adopcji, tym samym znalazło nowy dom. Dwójce dzieci udało się powrócić do rodziców biologicznych, troje trafiło do placówek opiekuńczo-wychowawczych a jedno dziecko usamodzielniło się.
Jak przyznaje dyrektor Szynowska, nie zawsze wszystko się udaje. - Zdarza się tak, że rodzina po zakończeniu szkolenia rezygnuje z podjęcia się zadania. Czy podobnie dzieje się z rodzicami, którzy wzięli już dziecko do domu, po czym odkryli, że nie są w stanie podołać obowiązkom? - Oczywiście zdarzają się takie sytuacje, ale na szczęście, dzieję się to bardzo rzadko - mówi Jolanta Szynowska.
Jolanta Szynowska, dyrektor PCPR