Osoby prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek dokonywania rozliczeń PIT, czyli wyliczania zaliczek na podatek od osiągniętego przychodu. W Polsce jest kilka form opodatkowania, każdy przedsiębiorca samodzielnie decyduje, z której opcji skorzystać.
Podatek progresywny (stawka podatku uzależniona od wysokości dochodu)
Przedsiębiorcy, którzy wybrali podatek progresywny rozliczają się z urzędem skarbowym na zasadach ogólnych. Oznacza to ,że obowiązują ich dwa progi podatkowe:
- 18% podatku przy wysokości osiągniętego dochodu do 85 528 złotych
- 32% podatku powyżej wartości: 85 528 złotych (32% dotyczy nadwyżki ponad wskazaną kwotę).
Podatnicy wykonujący działalność gospodarczą mogą od dochodu odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne, natomiast od wyliczonego podatku mogą odjąć składki zdrowotne, co stanowi 7,75% podstawy ich wymiaru. Ponadto podatnikowi przysługuje odliczenie kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 556, 02 zł, (przy 18% od całej wartości, przy 32% od różnicy między osiągniętym dochodem a sumą 85 528 zł). Im różnica większa tym kwota zmniejszająca podatek niższa.
Podatek liniowy – stała stawka podatku od dochodu
Przedsiębiorca wybierający podatek liniowy, jako sposób rozliczenia swoich dochodów z urzędem skarbowym, podlega stałej stawce podatkowej – 19%. Ten sposób opodatkowania jest preferowany przez właścicieli firm, które przynoszą wysokie dochody. Podatnicy mają możliwość odliczenia od dochodu składek na ubezpieczenie społeczne i odliczenia od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie PIT w przypadku podatku liniowego nie przewiduje zastosowanie odliczenia kwoty pomniejszającej podatek.
Rozliczenie podatku według podatku liniowego jest podobne jak w przypadku podatku progresywnego. To znaczy od wartości przychodu osiągniętego od początku roku podatkowego należy odjąć koszty poniesione w ciągu roku, w ten sposób zostanie obliczony dochód. Następnie od wykazanej kwoty dochodu można odjąć ewentualne straty poniesione w latach poprzednich. Kolejnym odliczeniem będą składki na ubezpieczenie społeczne odprowadzone do ZUS. W ten sposób powstanie dochód przeznaczony do opodatkowania, który należy pomnożyć przez stawkę podatku 19% a następnie od obliczonej kwoty odjąć składni na ubezpieczenie zdrowotne. Uzyskana wartość stanowi wysokość należnego podatku za dany rok podatkowy. Od tej kwoty przedsiębiorca odlicza wpłacone do US zaliczki i powstaje kwota podatku za dany rok podatkowy.
Podatek zryczałtowany – ewidencja przychodów
Przedsiębiorca prowadzący ewidencję przychodów rozlicza się z osiągniętych dochodów na podstawie podatku zryczałtowanego. Podatnik nie uwzględnia kosztów, które poniósł na osiągnięcie przychodu, przy rozliczeniu PIT brana jest pod uwagę wartość przychodów z danego miesiąca. Przedsiębiorca ma prawo odliczyć zapłaconą składkę na ubezpieczenie społeczne, a po uzyskaniu należnej kwoty podatku odjąć składkę zdrowotną.
Stawki podatkowe dla podatku zryczałtowanego występują w siedmiu wariantach, które są uzależnione od profilu prowadzonej działalności gospodarczej. Najczęściej spotykane stawki podatkowe przy podatku zryczałtowanym to: 20%, 17%, 8,5%, 5,5% oraz 3%.
Dla przykładu: stawka podatku 20% - wolne zawody: nauczyciele udzielający korepetycji, lekarze. Stawka podatku 17% - usługi np. hotelarskie, parkingowe, opieka dzienna dla osób starszych. Stawka podatku 8,5% - usługi gastronomiczne, prowadzenie przedszkoli, prowizje od sprzedaży. Stawka ryczałtu 5,5 % - usługi budowlane, przewóz ładunków powyżej 2 ton. Stawki podatku 3% - usługi w zakresie handlu, działalność gastronomiczna (bez sprzedaży alkoholu powyżej 1,5%).
