Dziś chciałęm przybliżyć zasady w oparciu o które działa nasz system elektroenergetyczny . Kto i za co odpowiada ? Kto kim rządzi ?
Najpierw muszę przybliżyć pojęcie co to jest system elektroenergetyczny ?
Jest to zespół urządzeń służących do wytworzenia , przesyłu , rozdziału i zużycia energii elektrycznej . Inaczej mówiąc , pracujący turbozespół w elektrowni jest częścią systemu , linie przesyłowe które moc z tego turbozespołu przesyłają w świat , ale także częścią tego systemu są wszelkie urządzenia domowe włączone do gniazdek i zużywające prąd czy świecące oświetlenie. System elektroenergetycznym jest też np elektrowóz na kolei będący akurat w ruchu , czy tramwaj w mieście pomykający ulicami. Zależy mi na zrozumieniu jednej rzeczy , systemem energetycznym jest to urządzenie które w danej chwili uczestniczy w obrocie energią elektryczną . Nie jest systemem energetycznym odstawiony do remontu turbozespół w elektrowni , nie jest nim wyłączona linia przesyłowa do przeglądu i nie jest nim wyłączone żelazko schowane w szafce. Dlaczego to rozróżnienie jest tak istotne ? Nie jest ono istotne dla finalnego odbiorcy . Jest natomiast bardzo istotne dla służb dyspozytorskich działających w przedsiębiorstwach mających udział w wytwarzaniu , przesyle i rozdziale energii. Jako , że system energetyczny można w skrócie potraktować jak układ naczyń połączonych to zgodnie z tą logiką do systemu w danej chwili trzeba dokładnie tyle mocy dostarczyć ile jest zużywane w danej chwili .
Tu docieramy do hierarchi w systemie , po prostu ktoś musi tym rządzić i zawiadywać . Najważniejszym elementem tej układanki jest Operator systemu przesyłowego . U nas w Polsce funkcję tą sprawuje PSE Operator S.A. W ramach struktur tego przedsiębiorstwa działa Krajowa Dyspozycja Mocy , która do pomocy ma pięć Obszarowych Dyspozycji Mocy ( Katowice , Radom , Bydgoszcz , Warszawa i Poznań ) . Krajowa Dyspozycja Mocy w skrócie KDM opracowuje plany załączeń i odstawień poszczególnych turbozespołow w elektrowniach . Napewno wiele osób słyszało w radio w południe tzw stopnie zasilania ogłaszane przez ową dyspozycję . Te stopnie zasilania dotyczą głównie wielkich odbiorców przemysłowych, choć za poprzedniego systemu politycznego dotyczyły również zwykłych domowych odbiorców.
KDM na bieżąco zdalnie steruje mocą wszystkich jednostek wytwórczych w kraju , oni też sterują bezpośrednio pracą elektrowni szczytowo-pompowych . W układzie normalnym pracy systemu energetycznego każdy turbozespół musi mieć tzw zapas regulacyjny , inaczej mówiąc nie pracuje na pełnej mocy . Zapas musi być , aby można go było szybko uruchomić w momencie awarii któregoś z turbozespołów w jakiejś elektrowni. Operator więc jest kluczowym graczem w systemie .
Schemat Sieci Najwyższych Napięć - źródło PSE Operator SA
Kolejnym graczem jest wytwórca energii , czyli elektrownia . Elektrownia na podstawie planów załączeń od Operatora przygotowuje jednostki do ruchu i je włącza. Występuje też sytuacja w której wytwórca sprzedaję energię bezpośrednio kontrachentowi na podstawie zawartej umowy . Jednak i w tym przypadku Operator musi zapewnić możliwość przesłania tej kontraktowanej między dwoma podmiotami energii. Często są to kontrakty międzynarodowe , gdyż nasz system liniami przesyłowymi jest połączony z systemami Niemiec , Czech , Słowacji tym samym pracuje synchronicznie z całym systemem UE .
Kolejnym graczem w systemie jest dystrybutor , czyli zakład energetyczny . Zajmuje się on rozdziałem energii i dostarczeniem jej finalnemu odbiorcy . Na naszym terenie jest to Enion . Enion działa na terenie województw małopolskiego , części województwa śląskiego i części województwa podkaparckiego . Wraz z nowym Prawem Energetycznym teoretycznie przysługuje każdemu odbiorcy prawo wyboru dostawcy energii elektrycznej . Jednak w przypadku małych odbiorców indywidualnych jest to troszkę utopia . Gdyż zakupiona tańsza energia u innego dystrybutora musi być do odbiorcy przesłana siecią dystrybutora na terenie którego mieszkamy . Ten wystawi nam fakturę za przesył tej energii , a ta z kolei faktura może nawet wyższa niż sam koszt energii . Sytuacja jest inna jeśli jesteśmy dużym odbiorcą przemysłowym , wtedy udział kosztów przesyłu jest dużo mniejszy w stosunku do kosztów energii . Dystrybutor musi nam zapewnić parametry energii elektryznej . Parametry te częstotliwość - 50hz(stała) oraz napięcie , w przypadku przyłącza trójfazowego 3x400/230V, lub jednofazowego 230V z tolerancją +5% i -10% . Łatwo zatem obliczyć jaki poziom napięcia powinniśmy mieć w naszym gniazdku i kiedy reklamować ten parametr.
