Część rozpoczętych remontów spowodowana została przez poczucie estetyki mieszkańców. Zdarza się jednak, że przez remont inwestor próbuje usunąć zaniedbania, które mogą poważnie zagrażać zdrowiu jego rodziny. Jednym z nich jest grzyb na ścianie, bądź suficie.
Grzyb na ścianie pojawia się zazwyczaj przez zaniedbania budowlane, w miejscach, w których występują mostki termiczne, czyli elementy przegrody cieplnej, na przykład ściany, mające znacznie gorszą izolację cieplną niż elementy, które z nimi sąsiadują. W ten sposób wychłodzone powierzchnie sprzyjają powstawaniu zjawiska kondensacji pary, wywołującej pleśń i grzyby.
Niezwykle ważny, w tym wypadku, jest dobór okien. Gdy inwestor zdecyduje się na najtańsze okna plastikowe, nie dające możliwości ich rozszczelnienia, które znacznie poprawia wentylację, może być niemal pewny, że wilgoć, czyli bezpośrednia przyczyna rozwoju drobnoustrojów, prędzej czy później pojawi się w newralgicznych miejscach domu. W tym wypadku najlepiej sprawdzą się działania prewencyjne, by już na etapie projektowania domu podjąć decyzję o prawidłowej izolacji termicznej czy tez oknach o odpowiedniej jakości. Najlepszym sposobem na zabezpieczenie domu przed powstaniem grzybów i pleśni jest zamontowanie wentylacji mechanicznej (więcej na temat rekuperacji przeczytasz tutaj).
Jeśli jednak nieestetyczne wykwity pleśni już pojawiły się na ścianach, należy zaplanować działanie tak, by możliwie najskuteczniej zlikwidować ten niebezpieczny problem i jednocześnie zminimalizować ryzyko jego powrotu. W przypadku, gdy pleśń zaatakowała ściany i sufit, najłatwiej pozbyć się jej, poprzez dokładne wyczyszczenie tego miejsca szorstką szczotką.
Problem pojawia się wówczas, gdy grzyb na ścianie zdążył zakorzenić się znacznie głębiej. Nieuniknione będzie skuwanie tynku oraz odkażanie podłoża. Czynność tę należy wykonać w promieniu przynajmniej 1 metra od zainfekowanego miejsca. Kiedy powierzchnia zostanie maksymalnie oczyszczona, wówczas należy spłukać ją czystą wodą i starannie osuszyć.
By zapobiec ponownemu pojawieniu się pleśni, ścianę należy pokryć specjalistycznym preparatem. Należy pamiętać, że jest on szkodliwy nie tylko dla grzybów, ale także dla ludzi, dlatego bezwzględnie należy pamiętać o odpowiedniej odzieży roboczej i zabezpieczeniu nie tylko rąk, ale też i oczu.
Przyczyny pojawiania się pleśni i grzybów na ścianach
Najlepszym środowiskiem do powstawania pleśni jest to o podwyższonym zawilgoceniu oraz umiarkowanych temperaturach. Wewnątrz pomieszczeń są to miejsca, w których występują mostki termiczne, wywołane przez brak odpowiedniego docieplenia muru. Tego typu miejsca charakteryzują się stale podwyższoną wilgotnością, przez co znacznie łatwiej przylegają do nich mikrocząsteczki organiczne, takie jak kurz czy tłuszcz, tworząc doskonałe warunki do rozwoju pleśni.
Zarodniki pleśni, po osadzeniu się na podłożu, bardzo szybko wytwarzają grzybnię, systematycznie wrastającą w ścianę. Stare komórki, które obumierają oraz stale namnażanie się nowych, sprzyja zwiększonej obecności substancji organicznych, które stanowią doskonałe podłoże do rozwoju innych organizmów.
Kiedy kolonia pleśni wzrasta, rozwija się również stopień absorbowanej przez nią wilgoci, która unosi się z prądami konwekcyjnymi powietrza. Skutkuje to zwiększeniem się zakresu oddziaływania pleśni na ścianę, przez co warunki mieszkaniowe ulegają znacznemu pogorszeniu. Sytuację tą może uratować ocieplenie ściany.
Przyczyny występowania zawilgocenia mogą być też inne – nieocieplone rury wodociągowe, przebiegające w murze, które na powierzchni ściany tworzą mostki termiczne. W tej sytuacji ich otulenie usunie na stałe problem.
Kiedy wilgoć w domu utrzymuje się zbyt długo, może to oznaczać, że jest ona skutkiem zacieków, spowodowanych przez:
- wadliwie działające instalacje wodno-kanalizacyjne,
- nieodpowiednie systemy odprowadzania wód deszczowych, ich uszkodzenie,
- błędy w rozwiązaniach konstrukcyjnych domu, które wywołują podcieki (brak lub nieprawidłowo wykonane okapy, niespełnienie wymogów technologicznych, odnoszących się do spadków połaci dachowych, powierzchni tarasów i balkonów),
- błędne wykonawstwo, albo brak konserwacji instalacji odprowadzających wodę.
Są to usterki bezwzględnie wymagające usunięcia.
Pleśń w domu może pojawić się również z prozaicznej przyczyny – braku wentylacji, szczególnie w pomieszczeniach z podwyższoną emisją pary wodnej, która unoszona zostaje przez prądy konwekcyjne do stref, gdzie ulegają skraplaniu. Pomóc może zmiana warunków klimatycznych w pomieszczeniu, przez zwiększenie cyrkulacji powietrza, optymalizację wentylacji grawitacyjnej czy zamontowanie wentylacji mechanicznej.
Duży wpływ na rozwój pleśni mają również warunki termiczne wewnątrz pomieszczenia. Niskie temperatury znacznie ograniczają ruchy konwekcyjne powietrza, a co za tym idzie – spowalniają procesy osuszania mokrych miejsc na ścianach. Niedogrzewanie pomieszczeń może zatem stanowić czynnik, który wspomaga wegetację grzybów.
Woda potrafi wykorzystać każdy słaby punkt w hydroizolacji, by tylko przedostać się do wnętrza konstrukcji. Dlatego też układ hydroizolacji znajdujących się w gruncie, powinien być ciągłą warstwą, która oddziela budynek od wody oraz wilgoci, która znajduje się w gruncie. Każdy budynek powinien mieć wykonaną hydroizolację.
Przyczyną wystąpienia problemów z wilgocią może być również nieodpowiednia eksploatacja budynku.
Gdzie najczęściej rozwijają się grzyby?
W budynkach pojawiają się najczęściej dwa rodzaje grzybów: domowe i pleśniowe. Grzyby domowe odpowiadają za rozkład drewna oraz innych materiałów organicznych. Grzyby pleśniowe tworzą naloty na powierzchni drewna, tynków, murów i materiałów wykończeniowych. Pierwszymi objawami rozwoju grzybów na materiałach budowlanych jest pojawienie się nalotu, przebarwień lub zapachu stęchlizny (najczęściej w miejscach, gdzie występuje ograniczona wymiana powietrza).
Natomiast glony pojawiają się zazwyczaj na pokryciach dachowych cementowych i ceramicznych, konstrukcjach ceglanych oraz betonowych, tynkach, powłokach malarskich. Rozwój glonów skutkuje powierzchniowym oraz wgłębnym uszkodzeniem, ponieważ rozwijające się w szczelinach glony, powodują ich poszerzanie się. Pojawiają się pod postacią zielonego, różowego, albo brunatnego nalotu na powierzchni.
Jak usunąć pleśń ze ściany?
Niestety, jedynym sposobem na pozbycie się grzyba ze ściany jest usunięcie go z powierzchni, na której się pojawił wraz z pozbyciem się przyczyny jego powstania. Żaden inny sposób nie da gwarancji, że już więcej go nie zobaczymy.
Usuwanie pleśni zazwyczaj przeprowadza się metodą chemiczną i mechaniczną. Mechanicznie zdzierana zostaje warstwa pleśni wraz z grzybnią, a następnie chemicznie oczyszczona powierzchnia zostaje odkażona odpowiednimi preparatami.
Warto pamiętać, że środki pleśnio- i grzybobójcze są bardzo silne i szkodzą nie tylko grzybom, ale też i ludziom. Dlatego należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producentów, by nie doszło do zatrucia.
PAMIĘTAJ: Zbyt długie przebywanie w pomieszczeniach zaatakowanych przez grzyby, może doprowadzić do wystąpienia anemii, złego samopoczucia, zaburzeń żołądkowych, alergii, schorzeń dróg oddechowych, astmy, a nawet nowotworów.
Czyszczenie grzyba na ścianie
Powierzchnia, która została zainfekowana, powinna być wstępnie oczyszczona z nalotów, jeszcze przed zastosowaniem preparatu grzybobójczego. Wybór technologii czyszczenia, czy będzie ono ręczne czy mechaniczne – za pomocą myjki ciśnieniowej, zależy głównie od wielkości powierzchni, lokalizacji zainfekowanego miejsca oraz jego stopnia. Bardzo silne naloty należy usunąć mechanicznie, jeśli natomiast zagrzybienie jest niewielkie – wystarczy zdrapać je szczotką na mokro i dokładnie odkurzyć z pyłu.
Typ dyszy, moc ciśnienia lub sztywność włosia szczotek, warto dobrać adekwatnie do intensywności infekcji oraz wytrzymałości podłoża.
Czyszczenie powierzchni może wiązać się z ryzykiem odpadania słabszych warstw podłoża. Jego wytrzymałość można określić na podstawie próby mycia jego fragmentu. W przypadku, gdy nie jest ona wystarczająca, należy usuwać nalot ręcznie.
Moc ciśnienia nie powinna przekraczać 150 barów. Kiedy elewacja jest mocno zatłuszczona, co utrudni preparatowi grzybobójczemu dostęp, wówczas do mycia warto użyć detergent. Gdy naloty są silne, warto wzmocnić efekt wstępnego zmywania przez zastosowanie gorącej wody.
Odkażanie ścian
Preparat odkażający powinien zostać naniesiony równomiernie na podłoże za pomocą pędzla, wałka malarskiego, albo metodą natryskową. Preparat należy nanieść kilkukrotnie we względu na możliwość występowania grzybni w zróżnicowanych fazach rozwoju – najłatwiejsza do unicestwienia jest grzybnia wegetatywna oraz kiełkujące zarodniki, zdecydowanie trudniej jest usunąć odporne formy przetrwalnikowe, jak na przykład konidiom.
Zabezpieczenie ścian przed ponownym powstaniem grzybów
W przypadku skucia wierzchniej warstwy podłoża, trzeba ją odtworzyć za pomocą odpowiednich zapraw, zgodnych z technologią ich zastosowania. Powierzchnię, na której został użyty preparat grzybobójczy można pomalować nie wcześniej niż po upływie 48 godzin od jego użycia. Najlepiej sprawdzą się farby silikonowe, które skutecznie ograniczą chłonność podłoża oraz zmniejszą ryzyko jego ponownego zakażenia.
Grzyb na ścianie a zdrowie
Pleśń nie jest obojętna dla zdrowia mieszkańców. Wytwarza nieprzyjemny zapach, ale też nieprzyjazny klimat w domu, który przyczynia się do podrażniania dróg oddechowych mieszkańców, utrudnia funkcjonowanie alergikom, ale także ma działanie, które stymuluje powstawanie nowotworów.
Powietrze zainfekowane przez pleśń poważnie szkodzi zdrowiu mieszkańców. Grzyby i pleśń mają negatywny wpływ na:
- układ oddechowy,
- nerwowy,
- skórę.
Wywołują:
- permanentne zmęczenie,
- często pojawiające się bóle głowy, żołądka, mięśni i stawów,
- katar,
- zapalenie zatok,
- drętwienie rąk i nóg,
- problemy z równowagą,
- podrażnienia oczu,
- wysypkę,
- grzybicę paznokci,
- niewydolność nerek,
- zapalenie gardła,
- zapalenie oskrzeli,
- zapalenie płuc,
- astmę,
- alergię,
- rozdrażnienie,
- bezsenność,
- zmniejszenie koncentracji,
- zaburzenia pamięci,
- depresję,
- mrowienie i drętwienie kończyn,
- zaburzenia przemiany materii,
- martwicę wątroby,
- zaburzenia w wydzielaniu hormonów trzustki, jajników, prostaty, co skutkuje obniżeniem płodności zarówno u kobiet, jak i mężczyzn,
- zaburzenia rozwoju płodu.
Toksyny wytwarzane przez pleśń i grzyby skupiają się przede wszystkim wokół układu oddechowego, a także znacząco obniżają odporność organizmu, co może doprowadzić do powstania wielu chorób.
Kiedy pojawi się pierwszy grzyb na ścianie – nie lekceważmy go, dla własnego bezpieczeństwa!
